ΑΔΕΙΑ ΔΟΜΗΣΗΣ

Άδεια δόμησης, κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4030/2011 (Α΄ 249), απαιτείται για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας δόμησης, όπως:
1. Κατεδάφιση κατασκευών. Στην περίπτωση που κατεδαφίζεται ολόκληρο κτίριο και όχι τμήμα αυτού, δεν απαιτείται να υποβληθεί διάγραμμα δόμησης.
2. Εκσκαφές ή επιχώσεις μεγαλύτερες του συν/πλην 0,80 μέτρα, επιστρώσεις, διαμορφώσεις οικοπέδων και γηπέδων.
3. Ανέγερση, προσθήκη, επισκευή, κτιρίων και των παραρτημάτων τους.
4. Κατασκευή πισίνας.
5. Αλλαγή χρήσης, σε περίπτωση που επέρχεται αλλαγή προς το δυσμενέστερο, στα στοιχεία του διαγράμματος δόμησης ή στα φορτία σχεδιασμού της στατικής μελέτης ή αλλαγή μηχανολογικών εγκαταστάσεων ως προς τις διελεύσεις τους από άλλους ορόφους ή κοινόχρηστους χώρους.
6. Κατασκευή και προσθήκη οποιασδήποτε μορφής εγκατάστασης, που δεν ορίζεται με τις παραγράφους 2 και 3.
7. Περιτοιχίσεις και περιφράξεις που δεν ορίζονται με την παράγραφο 3ζ.
8. Κατασκευή υπόγειων δεξαμενών.

• Τοπογραφική αποτύπωση.
• Αρχιτεκτονική μελέτη & επίβλεψη – Πολεοδομικός έλεγχος, σχέδια κατόψεων / όψεων / τομών, μονώσεις, φωτισμό, αερίσμό.
• Στατική μελέτη & επίβλεψη – 3D επίλυση, έλεγχο αντοχών / μετακινήσεων, σχέδια κατόψεων / λεπτομερειών.
• Μελέτη ενεργειακής απόδοσης – Θερμομόνωση, απώλειες, θέρμανση / ψύξη, ενεργειακή κατηγορία.
• Πυροπροστασία – Έλεγχος δομικών στοιχείων, πυραντίσταση, έξοδοι διαφυγής, μέτρα πυροπροστασίας.
• Μηχανολογική μελέτη & επίβλεψη – Δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρολογικά, σχέδια κατόψεων.
• Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου – Ακάλυπτοι χώροι.
• Απαραίτητα έγγραφα, εκθέσεις, έντυπα πληρωμών, αιτήσεις κ.λ.π. τα οποία ζητούνται από τις Αρχές.
• Διεκπεραίωση της διαδικασίας έκδοσης άδειας δόμησης στην αρμόδια Αρχή.

Οικοδομική άδεια – Άδεια Δόμησης (κανονική ή μικρής κλίμακας) ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ και σε περιπτώσεις αλλαγής εξωτερικών κουφωμάτων, εξωτερικών ελαιοχρωματισμών όταν απαιτείται σκαλωσιά, διαμορφώσεων ακαλύπτων χώρων και γενικά σε όλες τις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται ικριώματα (σκαλωσιές)

Συνοπτικά, η διαδικασία για την έκδοση της άδειας δόμησης (ΦΕΚ 251Β/13.02.2012) έχει ως εξής :
• Υποβολή των απαιτούμενων μελετών και δικαιολογητικών για την έγκριση δόμησης του οικοπέδου (άρθρο 1). Γενικά ελέγχεται το τοπογραφικό διάγραμμα, οι όροι δόμησης, το διάγραμμα δόμησης, η αιτούμενη δόμηση (δόμηση, κάλυψη, όγκος κτλ) και το περίβλημα του κτιρίου (πλάγιες αποστάσεις, ύψη κτλ), οι τίτλοι ιδιοκτησίας, τα στοιχεία νομιμότητας τυχών υφιστάμενων κτισμάτων, κ.α.
• Μετά την έγκριση δόμησης και σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους για κτίρια επιφάνειας εως 2.000 τμ και δυο ετών για κτίρια μεγαλύτερα από 2.000 τμ, υποβάλλεται αίτηση για Άδεια Δόμησης που συνοδεύεται από τις απαιτούμενες μελέτες, δηλώσεις και δικαιολογητικά (άρθρο 2).
Οι υπηρεσίες δόμησης παύουν να έχουν αρμοδιότητα για την διεξαγωγή του ελεγκτικού έργου, το οποίο πλέον ανατίθεται στους Ελεγκτές Δόμησης. Ελεγκτές δόμησης είναι ιδιώτες μηχανικοί, οι οποίοι εποπτεύονται από την αρμόδια Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης του Υ.Π.Ε.Κ.Α., λαμβάνουν σχετική άδεια και εγγράφονται σε Μητρώο του Υ.Π.Ε.Κ.Α. μετά από επιτυχή συμμετοχή σε εξετάσεις.

Σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια είναι δυνατή η αλλαγή της χρήσης του κτιρίου ή ενός τμήματος αυτού, από την χρήση με την οποία εκδόθηκε η οικοδομική άδεια σε μια άλλη χρήση όπως π.χ. από κατάστημα σε κατοικία ή αντίστροφα. Η αλλαγή αυτή απαιτεί την έκδοση νέας άδειας αλλαγής χρήσης. Η νέα χρήση θα πρέπει να επιτρέπεται από τις χρήσεις γης της περιοχής όπου βρίσκεται το κτίριο καθώς επίσης και από τον Οικοδομικό Κανονισμό και την σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας – καταστατικό του κτιρίου (εάν πρόκειται για οριζόντια ιδιοκτησία). Έτσι π.χ. δεν μπορεί να γίνει αλλαγή χρήσης από υπόγεια αποθήκη σε υπόγεια κατοικία αφού ο κανονισμός απαγορεύει την κυρία χρήση κατοικίας σε υπόγεια στάθμη που δεν προσμετράται στον συντελεστή δόμησης του οικόπεδου εκτός και αν ο συντελεστής δόμησης δεν έχει εξαντληθεί και η επιφάνεια της αλλαγής χρήσης προσμετρηθεί σε αυτόν ή δεν μπορεί να γίνει αλλαγή χρήσης μιας κατοικίας ενός ορόφου σε γραφείο εάν το καταστατικό της πολυκατοικίας απαγορεύει αυτή την χρήση.
Συνήθως, κατά την αλλαγή της χρήσης ενός κτιρίου ή κάποιου τμήματος προκύπτουν και εργασίες διαμόρφωσης του χώρου. Για να διαμορφωθεί ένα κατάστημα σε κατοικία, θα πρέπει να σχεδιάσουμε μια νέα κάτοψη του χώρου που θα περιλαμβάνει λουτρό, κουζίνα, υπνοδωμάτια κ.λπ. όπως επίσης μπορεί να χρειάζεται και διαμόρφωση των όψεων του κτιρίου με την προσθήκη νέων ανοιγμάτων ή την κατάργηση των παλαιών. Η διαμόρφωση της νέας κάτοψης του κτιρίου έχει αρκετούς περιορισμούς καθώς τα υποστυλώματα και οι δοκοί του κτιρίου έχουν κατασκευαστεί σε σημεία όπου να εξυπηρετούν το αρχικό σχέδιο του κτιρίου όπως επίσης και το περίγραμμα είναι δεδομένο, εκτός και αν προσθέσουμε στην άδεια και την προσθήκη κάποιου τμήματος. Η τροποποίηση του υφιστάμενου στατικού φορέα είναι αρκετά δαπανηρή και γενικώς αποφεύγεται.
Οποιαδήποτε τροποποίηση των μελετών που έχουν υποβληθεί στην αρχική άδεια απαιτεί την έκδοση νέας μελέτης κατά την διαδικασία της αλλαγής χρήσης όπως π.χ. η κατασκευή ενός νέου λουτρού που εκτός της νέας αρχιτεκτονικής μελέτης, θα πρέπει να γίνει και νέα μελέτη ύδρευσης και αποχέτευσης. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις, η νέα χρήση απαιτεί πρόσθετες μελέτες όπως πχ εάν αλλάζει μια κατοικία σε κατάστημα, απαιτείται και η μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας. Ανάλογα με το μέγεθος και την θέση των τροποποιήσεων της κάτοψης, ελέγχεται και η στατική επάρκεια του κτιρίου. Ο έλεγχος της στατικής επάρκειας του κτιρίου απαιτείται και όταν έχουμε πρόσθετα φόρτια στο κτιρίο λόγω της νέας χρήσης όπως π.χ. στα δάπεδα ενός κτιρίου που κατασκευάστηκε ως κατοικία και μετατρέπεται σε κατάστημα που συμφώνα με τους ισχύοντες κανονισμούς φορτίσεων, φέρουν μεγαλύτερα ωφέλημα φόρτια.

Οι οικοδομικές άδειες αν δεν ανακληθούν ή ακυρωθούν ισχύουν μέχρι την αποπεράτωση των προβλεπόμενων από αυτές οικοδομικών εργασιών που πιστοποιείται με τη σχετική θεώρηση της άδειας και όχι περισσότερο από τέσσερα (4) χρόνια από την έκδοσή τους.

Κατ εξαίρεση ο χρονικός περιορισμός των τεσσάρων (4) χρόνων αυξάνεται σε έξι (6) χρόνια στις περιπτώσεις ανέγερσης ξενοδοχειακών μονάδων δυναμικότητας πάνω από 300 κλίνες ή κτιριακών εγκαταστάσεων παραγωγικών δραστηριοτήτων βιομηχανικής χρήσης εμβαδού πάνω από 5.000 τ.μ. ή όγκου παραπάνω από 15.000 κ.μ.

Αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας και για το υπόλοιπο του χρόνου ισχύος της επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
• Αλλαγή ή παραίτηση επιβλέποντος μηχανικού
• Τροποποίηση της αρχιτεκτονικής ή στατική ή οποιασδήποτε μελέτης είτε αλλάζει είτε όχι το περιτύπωμα του κτιρίου αλλά χωρίς να αλλάζει ο όγκος και ο συντελεστής δόμησης της αρχικής άδειας.
• Αλλάγη του συντελεστή δόμησης.
• Αύξηση του όγκου της κατασκευής.
• Αλλαγή χρήσεως της κατασκευής.

Ενημέρωση της οικοδομικής άδειας επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
• Μικρής σημασίας τροποποιήσεις της αρχιτεκτονικής μελέτης
• Τοπικές αλλαγές στατικής μελέτης ή των υπόλοιπων μελετών
• Για μεταβολές των διαστάσεων του οικοπέδου ή του κτιρίου (εντός συγκεκριμένων ορίων) όταν δεν παραβιάζεται ο συντελεστής δόμησης και οι υποχρεωτικές αποστάσεις από τα όρια του γηπέδου.

Η οικοδομική άδεια μπορεί να αναθεωρείται για παράταση ισχύος μετά από αυτοψία κατά περίπτωση:
• Αν μέχρι τη λήξη της ισχύος της αδείας έχει ολοκληρωθεί ο φέρον οργανισμός η άδεια αναθεωρείται επ’ αόριστο.
• Αν μέχρι τη λήξη της ισχύος της αδείας δεν έχουν γίνει εργασίες ή δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρον οργανισμός η άδεια αναθεωρείται για άλλα 4 χρόνια από την ημερομηνία λήξης της.
• Αν μέχρι τη λήξη της ισχύος της αναθεώρησης έχει ολοκληρωθεί ο φέρον οργανισμός η άδεια αναθεωρείται επ’ αόριστο.
Άδεια εκσκαφών, επιχωματώσεων ή κατεδάφισης ισχύουν για 6 μήνες από την έκδοσή τους εφόσον δεν αναθεωρηθούν.
Σε περιπτώσεις διακοπής των εργασιών χωρίς την υπαιτιότητα του ιδιοκτήτη ή ανωτέρας βίας η άδεια παρατείνεται για όσο χρονικό δίαστημα ήταν επιβεβλημένη η διακοπή των εργασιών.

Μετά το πέρας των εργασιών απαιτείται η σύνδεση με τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρικού. Για να πραγματοποιηθεί πρέπει να ικανοποιούνται τα εξής:
• Να έχει σφραγιστεί η άδεια οικοδομής για το πέρας των εργασιών – ηλεκτροδότηση.
• Να έχει πληρωθεί το ΙΚΑ.
• Να έχει πληρωθεί το απαιραίτητο ΦΠΑ.
Οι τρείς παραπάνω συνθήκες αποτελούν κρίσημα σημεία για τα οποία πρέπει να είναι ενημερωμένος ο πελάτης.

Ξεκινώντας από το πρώτο σημείο θα πρέπει να αναφέρουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οταν συζητούμε για την έκδοση οικοδομικής αδείας από την πλευρά του μηχανικού εννοείται η έκδοση άδειας για την ανέγερση της κατασκευής. Αυτό σημαίνει οτι το κόστος αμοιβών μηχανικού για την έκδοση της οικοδομικής άδειας περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο τις αμοιβές των απαραίτητων ΜΕΛΕΤΩΝ. Αυτές αρκούν μεν για να γίνει η έκδοση αδείας αλλά ΔΕΝ αρκούν για να γίνει και η σφράγισή της προς ρευματοδότηση μετά το πέρας των εργασιών κατασκευής. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουν πληρωθεί και οι αμοιβές ΕΠΙΒΛΕΨΕΩΝ των παραπάνω απαραίτητων μελετών. Αυτό το σημείο θα πρέπει να είναι ξεκαθαρισμένο με τον μηχανικό σας όταν παίρνεται μια προσφορά για το κόστος έκδοσης αδείας.

Για κάθε κατασκευή προκύπτει κατά την έκδοση της οικοδομικής αδείας ένας ελάχιστος αριθμός ημερών απασχόλησης για τις οποίες θα πρέπει να έχουν καταβληθεί τα αντίστοιχα ημερομίσθια προκείμενου το έργο να θεωρηθεί αποπερατωμένο. Το κόστος των ημερομισθίων αυτών είναι αυτό που ονομάζουμε “κόστος ΙΚΑ”. Πριν την σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας θα πρέπει να έχει πληρωθεί στο ΙΚΑ το ποσό που αντιστοιχεί στα ημερομίσθια αυτά. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ενώ μεν ο αριθμός ημερών απασχόλησης είναι συνολικά δεδομένος από την έκδοση της άδειας και πριν οποιαδήποτε εργασία δεν είναι δεδομένο το κόστος που θα καταλήξετε να πληρώσετε στο ΙΚΑ.
Αυτό συμβαίνει διότι δεν ορίζεται το που θα καταβληθεί το κάθε ημερομίσθιο. Δηλαδή μια ημέρα απασχόλησης ενός έμπειρου αρχιμάστορα με παιδιά μπορεί να έχει ημερομίσθιο 2-3 φορές το ημερομίσθιο για μια ημέρα απασχόλησης νέου ειδικευόμενου τεχνίτη. Πράγμα που σημαίνει ότι το σύνολο των ημερομισθίων αθροιστικά μπορεί να έχει μεγάλες διαφορές ανάλογα με τα συνεργεία και τα άτομα που επιλέγουμε.

Το τελευταίο σημείο είναι επίσης κρίσιμο και πολλές φορές προκαλεί αρκετά προβλήματα. Κατά την έκδοση της άδειας προκύπτει το λεγόμενο ελάχιστο κόστος οικοδομής. Το κόστος αυτό είναι το ελάχιστο που ζητείται να δικαιολογήσουμε ως δαπάνη κατά την ανέγερση του έργου και ελέγχεται από την εφορία μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή και ζητηθεί η σύνδεση με τα κοινόχρηστα δίκτυα. Ο έλεγχος του ελαχίστου κόστους γίνεται με την προσκομιδή τιμολογίων από τις εργασίες που εκτελέστηκαν στο έργο. Τα τιμολόγια αυτά ΠΡΕΠΕΙ να είναι από όλα τα στάδια εργασιών ΚΑΙ να αθροίζονται σε ποσό τουλάχιστο ίσο με το ελάχιστο κόστος που είχε προκύψει βάσει οικοδομικής αδείας. Κατά τον τρόπο αυτό βεβαιώνεται οτι έχει πληρωθεί ένα ελάχιστο ΦΠΑ – φόρος για τις εργασίες και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν.
Ο ιδιοκτήτης του έργου ο οποίος θα πρέπει να έχει υπόψη του να εκδόσει και να κρατήσει τουλάχιστο τα απαραίτητα τιμολόγια για τις εργασίες που εκτελεί στο έργο για να τα προσκομίσει στην εφορία μετά την ολοκλήρωσή του.

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες οι εργασίες οι οποίες θα εκτελεστούν είναι περιορισμένες και μικρές. Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται έκδοση αδειας μικρής κλίμακας (έγκρισή εργασιών μικρής κλίμακας). Όπως είναι λογικό το κόστος, ο χρόνος έκδοσης και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι σαφως λίγότερα σε σχέση με την τυπική οικοδομική άδεια.
Οι εργασίες Μικρής Κλίμακας, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν.4076/2012 (ΦΕΚ 79Α) ΝΟΚ όπως ισχύει, (σε κτίρια που υφίστανται νόμιμα) καθορίζονται οι εξής:
1. Δοκιμαστικές τομές του εδάφους και εκσκαφή μετά από έγγραφο της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.
2. Τοποθέτηση προκατασκευασμένων κατοικιών για αυτοστέγαση μειονεκτικών και ειδικών ομάδων πληθυσμού όπως εκάστοτε ορίζονται.
3. Αντλητικές εγκαταστάσεις και κτίσματα με τις απολύτως απαραίτητες διαστάσεις για τη στέγασή τους σύμφωνα με το άρθρο 3 του π.δ. 24/ 31.5.1985 (Δ΄ 270), εκτός της περίπτωσης που επιβάλλεται η κατασκευή υποστυλωμάτων και εφόσον έχουν την απαιτούμενη έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Γεωργίας.
4. Γεωτρήσεις νερού σε ιδιόκτητα οικόπεδα εντός σχεδίου ή εντός οικισμού ή σε γήπεδα εκτός σχεδίου, μετά από έγκριση του δήμου της περιοχής και της αρμόδιας Διεύθυνσης της περιφέρειας.
5. Οι εργασίες που απαιτούνται για γεωτεχνικές έρευνες, σύμφωνα με τον ΕΑΚ 2003, χωρίς εργασίες αντιστήριξης.
6. Εγκατάσταση προσωρινών κατασκευών που συνοδεύεται με πιστοποιητικό στατικής επάρκειας.
7. Η κατασκευή ανελκυστήρα σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 27 που απαιτείται για τη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία ή εμποδιζόμενων ατόμων σε υφιστάμενα κτίρια ή σε κτίρια που διαθέτουν ανελκυστήρα με εσωτερικές διαστάσεις θαλάμου εκτός προδιαγραφών ΕΛΟΤ – ΕΝ 81-70, ή σε κτίρια όπου πρέπει να γίνει επέκταση των στάσεων του ανελκυστήρα προκειμένου να εξυπηρετηθούν ατόμων με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα.
8. Κοπή δένδρων μέσα σε εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια ή τις Ζ.Ο.Ε. που δεν προστατεύονται από τις διατάξεις για την προστασία των δασών και των δασικών γενικά εκτάσεων ή από διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας ή της νομοθεσίας για τις προστατευόμενες περιοχές ή άλλης συναφούς νομοθεσίας.
9. Υπόγειοι σταθμοί διανομής ή μέτρησης και ρύθμισης φυσικού αερίου.
10. Τοποθέτηση ικριωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται κατάθεση Σχεδίου και Φακέλου ασφάλειας και υγείας του έργου με ορισμό του υπεύθυνου συντονιστή σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 305/1996 (Α΄305) και δήλωση ανάληψης της ευθύνης από μηχανικό για την επίβλεψη του έργου.
11. Τοποθέτηση εργοταξιακών οικίσκων.
12. Εκσκαφές καναλιών οδεύσεως καλωδίων εντός των γηπέδων ή οικοπέδων πρατηρίων υγρών καυσίμων για την εγκατάσταση των συστημάτων εισροών – εκροών.
13. Εργασίες τοποθέτησης υπόγειων, προκατασκευασμένων δεξαμενών αερίου καυσίμου σε πρατήρια καυσίμων.
14. Εξωτερικούς χρωματισμούς ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων με χρήση ικριωμάτων ή/και σε περιοχές χαρακτηρισμένες ως παραδοσιακοί οικισμοί, περιοχές φυσικού κάλλους, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, παραδοσιακοί οικισμοί, παραδοσιακά τμήματα πόλεων, ή/και σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως μνημεία, διατηρητέα κτίρια και στις ζώνες προστασίας τους αυτών.
15. Επένδυση όψεων και αντικατάσταση υαλοπετασμάτων.
16. Κατασκευή πέργκολας σε ισόγειους ακάλυπτους χώρους, ή στον περιβάλλοντα ακάλυπτο χώρο, ή στην πρασιά ή στο δώμα ή στους ανοιχτούς εξώστες ή σε βεράντες ισογείων και ορόφων.
17. Τοποθέτηση ασκεπούς δεξαμενής νερού η πισίνας, μέγιστης επιφάνειας 50 τ.μ., που εξυπηρετούνται με εξωτερικά συστήματα μηχανοστασίου τύπου compact και δεν απαιτείται για την εγκατάστασή τους τοιχίο από οπλισμένο σκυρόδεμα και με την προϋπόθεση ότι το ύψος όλων των κατασκευών σε κανένα σημείο δεν υπερβαίνει περισσότερο το ένα (1,00) μέτρο από την οριστική στάθμη εδάφους και εφόσον δεν απαιτούνται εκσκαφές ή επιχώσεις του φυσικού εδάφους μεγαλύτερες από ένα (1,00) μέτρο για την τοποθέτησή της και τηρείται η απαιτούμενη φύτευση του υποχρεωτικώς ακαλύπτου χώρου. Για την εγκατάσταση απαιτείται δήλωση αρμόδιου μηχανικού που αναλαμβάνει την ευθύνη της στατικής και ηλεκτρομηχανολογικής ασφάλειας της κατασκευής και των εγκαταστάσεων.
18. Τοποθέτηση κεραιών.
19. Εσωτερικές διαρρυθμίσεις, εφόσον δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου.
20. Η κατασκευή φυτεμένων δωμάτων και φυτεμένων επιφανειών.
21. Τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης ή παθητικών ηλιακών συστημάτων στις εξωτερικές όψεις υφιστάμενων κτιρίων, εφόσον δεν αλλοιώνονται οι όψεις.
22. Συντήρηση, επισκευή στεγών με χρήση ικριωμάτων.
23. Απλή περιτοίχιση από λιθοδομή μέχρι ύψους ενός (1,00) μέτρου ή περίφραξη από ελαφρύ υλικό, γηπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχές και η περίφραξη με πρόχειρη κατασκευή (όπως συρματόπλεγμα) σε οικόπεδα μη ρυμοτομούμενα σε εντός σχεδίου περιοχές. Επίσης, επιτρέπεται οριοθέτηση με πασσάλους των κορυφών οικοπέδου ή γηπέδου.
24. Η κατασκευή λιθόκτιστης αποθήκης στα καλλιεργούμενα αγροκτήματα, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 4 του Π.Δ. 24/31.5.85 ΦΕΚ 270Δ, με επιφάνεια μέχρι δέκα πέντε (15) τετραγωνικά μέτρα κι συνολικό ύψος με τη στέγη έως και τρία (3,00) μέτρα εφόσον δεν γίνεται χρήση οπλισμένου σκυροδέματος στην οροφή του, και κατασκευάζεται ανεξάρτητα από τυχόν υπάρχουσα κύρια οικοδομή, μια φορά για κάθε γήπεδο και μετά από έγκριση της αρμοδίας Δ/νσης Γεωργίας.
25. Κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών όταν αυτά δεν επηρεάζουν τη στατική επάρκεια του φέροντος οργανισμού ανεξάρτητων ιδιοκτησιών.
26. Αντικατάσταση στέγης, στις ίδιες διαστάσεις, χωρίς μεταβολή στον όγκο και χωρίς αύξηση στο τελικό ύψος του κτιρίου και της στέγης.
27. Τοποθέτηση ηλιακών και φωτοβολταϊκών συστημάτων.
28. Λειτουργική συνένωση χώρων της παρ. 10 του άρθρου 10 του Κτιριοδομικού Κανονισμού (Αποφ. 3046/89, ΦΕΚ 59 Δ & Αποφ.13448/12, ΦΕΚ 116/ΑΑΠ).
29. Εκτέλεση εικαστικών παρεμβάσεων (Αποφ. 9584/11, ΦΕΚ 492/Β).
30. Για την έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας των προβλεπομένων στο άρθρο 14 του ν.3907/2011 (ΦΕΚ 7 Α’) όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 25 του ν.3922/2011 (ΦΕΚ 35 Α’) περιπτώσεων για αλλαγή χρήσης.
Η έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας εκδίδεται εντός 2 ημερών από την κατάθεση της αίτησης και των απαραίτητων δικαιολογητικών. Έχει διάρκεια ισχύος 12 μήνες.

Τα απαραίτητα δικαιολογητικά είναι:
1. Αίτηση του ιδιοκτήτη.
2. Απαραίτητες εγκρίσεις από Υπηρεσίες κατά περίπτωση.
3. Τοπογραφικό διάγραμμα ή απόσπασμα κτηματολογίου.
4. Τεχνική έκθεση μηχανικού.
5. Αντίγραφο άδειας δόμησης.
6. Φωτογραφίες
7. Νομιμοποιητικά έγγραφα σε περίπτωση τακτοποιημένων ακινήτων.
8. Άλλα απαιτούμενα σχέδια ή έγγραφα κατά περίπτωση.

Εισφορές ΙΚΑ για Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας
Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Ε41/303/25.10.2013 έγγραφο του ΙΚΑ, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που πρόκειται να εκτελέσουν εργασίες μικρής κλίμακας θα πρέπει να προβούν σε αναγγελία των εργασιών στο Υποκ/μα του ΙΚΑ που ανήκει το ακίνητο και να καταβάλουν τις ανάλογες εργοδοτικές εισφορές.
Συγκεκριμένα η εγκύκλιος του ΙΚΑ αναφέρει ότι:
Η Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας εγκρίνεται σε τέσσερα (4) αντίγραφα. Ένα αντίγραφο του εντύπου αυτής χορηγείται στον ιδιοκτήτη, το δεύτερο αποστέλλεται αμελλητί στο οικείο ΊΚΑ – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών (Ι.Κ.Α. -Ε.Τ.Α.Μ.), το τρίτο στον οικείο Δήμο και το τέταρτο διατηρείται στο αρχείο της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ. σε συσχέτιση με τυχόν οικοδομική άδεια ή άδεια δόμησης του ακινήτου.»
Επομένως, από ενάρξεως εφαρμογής της υπ’ αριθ. οικ. 55174/04-10-2013 (ΦΕΚ 2605/τ.Β΄/15-10-2013) Υπουργικής Απόφασης θα κοινοποιούνται στα Υποκ/τα και Παραρτήματα Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. οι λεγόμενες «Άδειες Μικρής  Κλίμακας».
Προκειμένου να εξετάζονται οι περιπτώσεις με την απαραίτητη προτεραιότητα, οι σχετικές άδειες μικρής κλίμακας που θα διαβιβάζονται από τις αρμόδιες Υ.ΔΟΜ., θα λαμβάνουν αριθμό πρωτοκόλλου και θα τηρούνται στα τμήματα οικοδομών ή γραφεία οικοδομών των Υποκ/των.
Για την αναγγελία των εργασιών, από τον υπόχρεο καταβολής εισφορών εργοδότη, εφόσον υπάρχουν οικοδομικές εργασίες, απαιτείται η προσκόμιση συμπληρωμένου του πίνακα 3 και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η αντικατάσταση στέγης, κατασκευή αποθήκης, μικρά κτίσματα, κ.λπ. η προσκόμιση του πίνακα 1 ή του πίνακα 2.
Εάν παρέλθει η διάρκεια ισχύος μίας εκάστης άδειας, χωρίς ο εργοδότης να έχει αναγγείλει τις εργασίες αυτές και χωρίς να έχει ασφαλιστεί το απασχολούμενο εργατοτεχνικό προσωπικό (οικοδόμοι) θα ενημερώνεται εγγράφως για την εκκρεμότητα και θα ακολουθείται η γνωστή διαδικασία ελέγχου, (διαπίστωση εκτέλεσης εργασιών, καταλογισμός εισφορών όπου απαιτείται κ.λπ.).

Υπάρχουν εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται ούτε Άδεια Δόμησης, ούτε έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.

Απαιτείται όμως η προ 48 ωρών έγγραφη ενημέρωση της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης, που γνωστοποιείται στο οικείο αστυνομικό τμήμα από τον ενδιαφερόμενο, 48 ώρες πριν την έναρξη των εργασιών. Με την έγγραφη ενημέρωση συνυποβάλλονται προς την Υπηρεσία Δόμησης και οι τυχόν κατά περίπτωση απαιτούμενες εγκρίσεις άλλων φορέων (π.χ. Αρχαιολογική Υπηρεσία, Δασαρχείο, κ.λπ.), η συναίνεση των συνιδιοκτητών της οικοδομής (εφόσον οι κατασκευές βρίσκονται σε κοινόχρηστους χώρους ή κοινόκτητα τμήματα του κτιρίου).

Σε κάθε περίπτωση που απαιτείται χρήση ικριωμάτων (σκαλωσιάς), δεν ισχύει η προ 48 ωρών ενημέρωση και απαιτείται έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας.

Οι εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται ούτε άδεια, ούτε έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, αλλά μόνο Έγγραφη Ενημέρωση της Υπηρεσίας Δόμησης και του Αστυνομικού Τμήματος 48 ώρες νωρίτερα είναι (εργασίες του άρθρου 4 παρ. 3 του Ν.4067/2012):
• Μικρής έκτασης εσωτερικές επισκευές ή διασκευές που δεν μεταβάλλουν τη φέρουσα κατάσταση του κτιρίου ή τις όψεις του.
• Εξωτερικοί χρωματισμοί ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων “ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων” χωρίς χρήση ικριωμάτων.
• Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων και επενδύσεων τοίχων ή οροφών.
• Συντήρηση, επισκευή ή διασκευή ή τμηματική αντικατάσταση εγκαταστάσεων και αγωγών κτιρίων.
• Αντικατάσταση εσωτερικών ή εξωτερικών κουφωμάτων και υαλοπινάκων στο ίδιο άνοιγμα.
• Συντήρηση και επισκευή στεγών χωρίς χρήση ικριωμάτων.
• Μικρές διαμορφώσεις του εδάφους μέχρι συν/πλην 0,80 μέτρων από το φυσικό έδαφος.
• Τοποθέτηση κλιματιστικών και επιτοίχιων λεβήτων αερίου για θέρμανση και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, σε υφιστάμενα κτίρια.
• Τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων.
• Στο πλαίσιο του προγράμματος “Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον”, οι εργασίες χωρίς τη χρήση ικριωμάτων.
• Κατεδάφιση κατασκευών ή κτιρίων, που χαρακτηρίζονται επικινδύνως ετοιμόρροπα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί επικινδύνων οικοδομών.
• Εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας που καθορίζονται από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης, σε κτίριο ή κατασκευές που έχουν χαρακτηρισθεί επικίνδυνες, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
• Κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έχουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες κατά τις ισχύουσες περί αυθαιρέτων διατάξεις.